SGP tegen ambitieuze plannen nieuwe langetermijnbegroting EU (het MFK)

Brussel – Morgen presenteert Ursula von der Leyen de plannen voor de nieuwe langetermijnbegroting van de EU voor 2028 – 2034, het Meerjarig Financieel Kader (MFK). SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen wil dat Europa blijft bij haar kerntaken met een bescheiden EU-begroting en is fel tegen verhoging van het EU-budget of het introduceren van nieuwe eigen middelen. Ruissen: "Zeker, de huidige geopolitieke ontwikkelingen vragen om nieuwe keuzes en investeringen. Maar de gelden daarvoor hoeven lang niet allemaal uit de EU-begroting te komen. Sterker nog, vaak is het veel efficiënter om deze via de nationale begrotingen te laten verlopen. En vergeet ook het belang van private investeringen niet."

Verwacht wordt namelijk dat de Europese Commissie met ambitieuze plannen komt voor het nieuwe MFK. Waaronder een aanzienlijk hogere EU-begroting door het loslaten van het plafond van 1% van het BNP en voorstellen voor nieuwe eigen middelen, zoals een Europese heffing op tabak. Daarnaast lijkt het erop dat de Commissie toch wil gaan werken met één nationaal plan (‘single plan’) per lidstaat, met als voorbeeld de manier van werken bij het herstel- en veerkrachtfonds. Bovendien wil de Commissie waarschijnlijk veertien bestaande programma’s (waaronder Horizon en LIFE) samenvoegen tot één Europees superfonds, het Europees Concurrentiefonds (ECF) waaruit ook de toegenomen defensie-uitgaven betaald moeten gaan worden.

Om budget beschikbaar te maken voor nieuwe prioriteiten, moet wat de SGP betreft bezuinigd worden op de cohesiefondsen. Ruissen: "Er wordt zo ontzettend veel onnodig geld rondgepompt binnen de EU. Wat de SGP betreft halveren we deze cohesiefondsen. Zo kunnen we gemakkelijk geld vrijspelen voor zaken waar Europees optreden wèl meerwaarde heeft, zoals het gezamenlijk aankopen van militair materieel of investeren in R&D." Nieuwe eigen middelen en een hogere EU-begroting maken de EU financieel autonomer. De SGP gaat daar niet in mee. "Nieuwe eigen middelen en ophoging van de EU-begroting geven de EU meer macht ten koste van de lidstaten. Daar zeggen we als SGP beslist nee tegen. De EU moet een samenwerkingsverband blijven van lidstaten die hun eigenheid en soevereiniteit zoveel mogelijk behouden."

Nationale plannen per lidstaat
De SGP ziet ook niets in het idee om met nationale plannen per lidstaat te gaan werken. "We zien dat de EU op steeds meer terreinen gaat werken met nationale plannen. We zagen dat ook bij de herstel- en veerkrachtfaciliteit. Dit instrument maakt de Europese Commissie oppermachtig ten koste van de medewetgevers Raad en Parlement. Want het is de Europese Commissie die de plannen goedkeurt en dus gaat bepalen waar het geld wel of niet naartoe gaat. Dit past in de centralistische bestuursstijl van Von der Leyen, waar wij grote moeite mee hebben."

De SGP'er maakt zich sowieso zorgen over het feit dat de Commissie de herstel- en veerkrachtfaciliteit als lichtend voorbeeld ziet voor de inrichting van de nieuwe langetermijnbegroting. Ruissen: "Als lid van de begrotingscontrolecommissie zie ik dat de controle op de bestedingen van deze middelen zeer gebrekkig is, dat onrechtmatige betalingen nauwelijks worden teruggevorderd en dat er totaal geen sprake is van transparantie. Als de Commissie die aanpak ook wil uitrollen op andere terreinen, moeten we daar als wetgevers beslist nee tegen zeggen."

Landbouwbudget
Zoals het er nu naar uit ziet, gaat het GLB straks op in het ‘single plan’, waarbij wel een deel van het landbouwbudget wordt afgeschermd (‘ring-fenced’). De afgelopen weken kwamen leden van de landbouwcommissie van het Europees Parlement al in actie naar aanleiding van deze signalen. Ruissen: "Een geoormerkt landbouwbudget en sterk landbouwbeleid is nodig voor de toekomst van de Europese landbouw, onze voedselzekerheid en ook duurzame innovatie in de landbouwsector. Dit heb ik ook aangegeven in debat met Landbouwcommissaris Christophe Hansen afgelopen donderdag in Straatsburg."

Schuldenunie
De SGP’er is ook bezorgd over de hoge leningen die de EU is aangegaan voor het coronaherstelfonds. Ruissen: "Misschien wordt het tijd om al die politieke partijen die indertijd hebben ingestemd met het coronaherstelfonds straks in verkiezingstijd tot verantwoording te roepen. Zij hebben van de EU een schuldenunie gemaakt en de belastingbetaler geconfronteerd met miljarden aan rente- en aflossingskosten." Berekend is dat de EU in 2030 al 30 miljard per jaar moet gaan betalen aan rente en aflossing – dat komt nu neer op maar liefst 20% van de EU-begroting. Ruissen vervolgt: "Laten we hier in elk geval van leren en alle voorstellen die gaan in de richting van nieuwe Europese leningen, beslist afwijzen."

Volgende stappen
Het MFK wordt vastgesteld via de bijzondere wetgevingsprocedure en vereist unanimiteit van alle lidstaten en instemming door een meerderheid van de leden van het Europees Parlement. Het Europees Parlement gaf in mei jl. al aan dat het voorstander is van een verhoging van de EU-begroting, maar dat het niet zit te wachten op één nationaal plan of één Europees superfonds in verband met de verslechtering van de transparantie en verantwoording. Bovendien stemde het Europees Parlement in juli jl. vóór het behoud van het huidige GLB. De presentatie van het nieuwe MFK zal morgen rond 12:00 uur plaatsvinden.